Jans verwacht dat alles goed komt

Het was in een afdaling, goed steil, zeventien procent, op de voorlaatste dag van de Grand Prix Joaquim Agostinho , in Portugal. Een auto reed in de weg, Jans Koerts kon daardoor zijn lijn niet meer houden. Hij kwam terecht in de buitenbocht, raakte van de baan, belandde in het grind, knalde tegen een gevel. En nu ligt hij voor het raam in zijn eigen gevel in Baarle Nassau, op bed. Een hoop botten gebroken, maar zo monter als een kievit. Alleen dat lopen, dat lukt nog niet.

Voor de deur van huize Koerts staat zo'n typische wielerwagen, met veel kleur en tekst. De kleuren zijn vooral zwart en rood, de tekst: CSC . Het is de auto van Tristan Hoffman uit Nieuwmoer , niet al te ver van Baarle Nassau. Tristan is op bezoek bij Jans . Ze begrijpen elkaar goed. Tristan viel dit jaar in de Omloop Het Volk zo hard dat zijn loopbaan erop zit. Het litteken is nog te zien. Tristan brak zijn scheenbeen en kuitbeen en liep een hersenschudding op.

Dan heeft Jans gewonnen. Hij heeft nog meer gebroken. Een rib, een kuitbeen, een enkel en een dijbeen. Het dijbeen op vier plaatsen. Eerst stond in de kranten dat Koerts twee enkels had gebroken, maar dat leek alleen maar zo. De linker was zo dik, dat het leek alsof hij ook geknakt was. ,, Dat viel mee'', zegt Jans .

Het is gek, zo'n val. Je weet niet wat je meemaakt. Koerts kwam dus in grind terecht. Hij remde, om vaart te minderen natuurlijk, maar wat gebeurde er? Door dat remmen ging hij alleen maar harder, schuivend over de laag gladde steentjes. Op zijn pad liep een oud vrouwtje, Koerts kon haar nog net ontwijken. Maar het huis dat er stond, daar kon hij niet meer omheen. ,, Ik keek nog of er een deur of een raam was, daar kun je beter tegenaan rijden, dat breekt de val een beetje.''

Helaas, er was alleen een muur. En het oude vrouwtje. Ze stond met haar handen in het haar te jammeren toen ze Jans daar op de grond zag liggen. Het was vast geen prettig gezicht. Dat was het bij Tristan ook niet, en bij hem was het nog rechtstreeks op tv ook. Tristan heeft zijn val nog goed op het netvlies. Héél even keek hij naar de grond, meteen daarna richtte hij zich op, en daar stond dus dat paaltje. Hij reed er precies in het midden tegenaan. ,, Dat had Wilfried Nelissen ook'', zegt Jans . ,, Maar die had er ook nog een knieblessure bij'', weet Tristan . De Belgische spurter Nelissen beleefde zijn ongeluk in 1996, in Gent-Wevelgem . In 1998 hield hij er na veel operaties mee op. Het ging niet meer.

De twee renners, Jans en Tristan , vertellen elkaar vandaag dingen over revalideren en terugkomen. Bij Tristan ging het herstel in het begin heel snel, maar na drie maanden stagneerde het. Hij ging vanaf die tijd bijna niet meer vooruit. Bij Jans gaat het herstel ook vlot. Hij is goed geopereerd in ziekenhuis São José in Lissabon, daar heeft hij geluk mee. Hij wilde eigenlijk het liefst meteen weg uit Portugal, maar daar was geen sprake van. ,, Ik moest drie dagen op de intensive care blijven om stabiel te worden.''

Het waren lange, pijnlijke dagen. ‘Put me to sleep', zei hij steeds tegen de verpleegsters. Ze moesten hem maar iets geven om te slapen, dan was de pijn tenminste te harden. Langzaam drong tot Koerts door dat hij veel geluk heeft gehad. Dat rechterbeen man, niet normaal. Het was in het begin zo dik opgezwollen, dat je niet eens meer kon zien waar de knie behoorde te zitten. En zijn kont, ook helemaal dik van het vocht, dat had hij nog nooit zo meegemaakt. ,, Ik dacht; hoe gaat dit goed komen?''

Na verloop van tijd kwam al het vocht los. ,, Ik moest heel veel plassen, in van die grote flessen van een liter. Die maakte ik helemaal vol, en na een half uur weer.'' De eerste vijf dagen na de val bleef vaste ontlasting achterwege en zat Koerts met buikkrampen, maar toen het eenmaal op gang kwam, zat de vaart er aardig in. Soms moest hij vier keer achter elkaar poepen, ‘de verpleegsters werden er schijtziek van', maar reken maar dat het opluchtte.

Zo vertelt Jans zijn ziekenhuisverhalen, en luistert Tristan . Twee Nederlands kampioenen bij elkaar, Hoffman van 1992, Koerts van 2001. En er komt er nog één binnen, Johan Bruinsma , Nederlands kampioen bij de neo-amateurs van 1997, inmiddels gestopt met wielrennen. Het wordt gezellig druk, kinderen lopen af en aan, de echtgenotes van Koerts en Bruinsma praten over het kroost en over de koers, en Tristan belt zijn vrouw. Hij moet het telefoonnummer weten van Compex , een firma die apparaten verkoopt voor elektrostimulatie; stroomstootjes die de zenuwen en spieren stimuleren. Tristan heeft er goede ervaringen mee en doet Jans de tip aan de hand het ook eens te proberen. En hup, het gesprek gaat weer over gebroken botten en hoe knap ze die tegenwoordig aan elkaar maken. Bij Tristan hebben ze een soort opblaasbare pin in het binnenste van zijn gebroken scheenbeen gedaan, een pin die kon uitzetten toen hij eenmaal op zijn plek zat en nu dus muurvast zit. Het binnenste van het bot is hol, doceert Tristan . ,, Dat wist ik niet, weer wat geleerd'', zegt Jans , die eens even recht gaat zitten. Hij heeft de stellage waar zijn getroffen rechterbeen in lag aan de kant geschoven. Het apparaat bewoog de voet heel langzaam in de richting van zijn middenrif, zodat het been steeds heel langzaam ging buigen, inmiddels alweer tot een hoek van negentig graden. Verder dan die negentig mag voorlopig nog niet, zei de professionele hulp die tussen de bedrijven door even bij Koerts kwam kijken. ,, Maar dat ga ik natuurlijk wel doen. Het moet vooruit blijven gaan.''

Vooruit, als Koerts vooruit kijkt, ziet hij een toekomst bij zijn huidige ploeg Cofidis . Een mondelinge overeenkomst voor contractverlenging heeft hij al, al dateert die nog van voor de val. Maar Jans houdt de hoop hoog. De ploegleiding is heel belangstellend in deze revalidatiedagen en ze waren het hele jaar erg tevreden. ,, Ik kan de jonge renners iets leren. Blijkbaar komen de dingen die ik zeg goed bij ze over. Ik heb het er steeds over dat we agressief moeten zijn in de koers. Dat slaat aan.''

Een toekomst als ploegleider, zonder zelf te fietsen, daarover denkt Jans nog niet na. Tristan is zo ver al, het is bekend. Hij maakt zijn debuut als leerling-ploegleider in de Ronde van Nederland, voor CSC . Jans denkt voorlopig alleen aan terugkomen. Hij wil zo snel als het kan op de hometrainer, trappen. ,, Dat is ook het beste'', zegt Tristan .

Aan niets is te zien dat Koerts toch wel wat pijn moet hebben, zacht gezegd. ,, Heb jij helemaal geen pijnstillers?'', vraagt Tristan met verbazing. ,, Ik ben wel wat gewend'', zegt Jans . Hij denkt niet te veel meer aan de val. Ja natuurlijk, het had heel anders af kunnen lopen. Zijn hoofd was de eerste dagen na de crash helemaal blauw, daar hadden we het nog niet over gehad. En Joaquim Agostinho , de Portugese oermens naar wie de koers is genoemd waarin Koerts dat huis op zijn weg vond, we weten hoe het met hém is afgelopen. ‘ Ago ' viel in een koers over een hond en overleed enkele dagen later. ,,Ik heb 't overleefd'', zegt Jans . O ja, de tweede operatie aan de gebroken enkel is goed verlopen. En het dijbeen zit weer goed in elkaar, het lag dus echt in vier stukken. ,, Vier mooie stukken, dat kon je op de foto goed zien.''

Nou, en verder gaat Jans Koerts dus niet meer forceren dit jaar. Het hoofd is ontdaan van vervelende gedachten. Alleen de eerste vier dagen had hij nog wel eens last van beelden van de val. Dan zag hij het ineens weer gebeuren en schrok hij. Dat is nu voorbij. Nu zegt hij gewoon: ,, Ik ga er van uit dat alles goed komt.''